Yumurtalık Kisti Nedir?
Bir çok kadın hayatı boyunca yaşadığı korkulardan birisi yumurtalıklarında kistle karşılaşmaktadır. Nerdeyse her kadında hayatının bazı dönemlerinde kist görülebilmektedir. Kist etrafı kist dokuları ile sarılı diğer dokulardan ayrı sıvı içeren kitlelerdir. İnsan vücudu dinamik bir yapıdadır.Vücudumuzdaki hücreler ölür ve yerine yenisi gelir. Çoğu hücre az çok bir miktar sıvı salgılar ve bu salgılar geri emilerek sürekli dinamik bir yapı oluşur. eğer bir dengesizlikten kaynaklı sıvı geri emilemezse ödem oluşur. Eğer bu sıvılar farklı bir doku tarafından çevrilir ve sıvı alışverişi engellenirse kist oluşmuş olur.
Yumurtalık Kisti Neden Oluşur?
Yumurtalık kistlerine en çok neden olan durum hormon düzensizlikleridir. Normalde kadınların adet dönemlerinde yumurtalıklarında boyutları 3 cm'ye ulaşabilen içinde yumurta hücrelerini bulunduran folikül adı verilen kistler mevcuttur. Sonra folikül 14. günde çatlar ve yumurta açığa çıkar. Hormon düzensizliklerinde bu kistik yapılar çatlayamaz ve büyümeye devam eder ve folikül kistlerini oluşturur. Ayrıca yumurtalık enfeksiyonları, çok fazla radyasyona maruz kalmak da kist oluşturmaktadır.
Kist Türleri Nelerdir?
-İnklüzyon Kistleri: Fonksiyonel değildir ve genelde ameliyat esnasında fark edilir. Sebebi tam bilinmese de yapılan araştırmalar sonucu yumurtanın çatladıktan sonra iyileşme döneminde doku içerisinde germinal epitel hücrelerinin biriktiği düşünülmektedir.
- Foliküler Kist: Genç kızlarda çok sık rastlanmaktadır. Çatlamayan foliküllerin büyümesiyle oluşur ve herhangi bir sorun teşkil etmez. Tam sebebi bilinmese de enfeksiyona bağlı foliküllerde kan akımı artışı oraya ulaşan hormon miktarını artırdığı için foliküllerin büyüdüğü düşünülmektedir. En sık adet düzenindeki değişikliğe sebep olduğu için hastaneye başvurulur ve ultrasonda görüntülenir. Genellikle bir iki adet zamanı içinde kendiliğinden kaybolurlar. Eğer kaybolmazlarsa cerrahi olarak da çıkartılabilirler.
- Korpus Luteum Kisti: Yumurta çatlayıp atıldıktan sonra geride kalan yumurta kılıfı farklılaşarak korpus luteum adı verilen dokuyu oluşturur. Bazen bu doku kist oluşturur ve salgıladığı progesteron hormonunun değişmesiyle adet düzeni değişir. Komplikasyonlar oluşmadığı sürece kendiliğinden geçer tedaviye gerek yoktur.
-Teka Lutein Kisti: Yüksek miktarda hormon maruziyetinden kaynaklanmaktadır. En çok kısırlık tedavisi için hormon kullananlar da görülür. 20 cm kadar büyüyebilirler. Tedaviye gerek yoktur. Kendiliğinden geçmezse cerrahi olarak alınabilmektedir.
-Gebelik Luteoması: Gebelik döneminde görülebilen sert yapılı kitlelerdir. Hormon değişikliklerine bağlı olarak gerçekleşir. Gebelik sonlandıktan sonra kendiliğinden geriler. Tedaviye gerek yoktur ancak tanıda diğer tümörlerden ayrılması önemlidir.
Kistler Kötü Huylu Mudur?
Çoğu yumurtalık kisti iyi huylu kitlelerdir. Genellikle 20-44 yaşları arasında bulunan kadınlarda görülmektedir. Tek yumurtalıkta olan, hareketli, düzgün yüzeyli ise iyi huylu, iki taraflı, katı, yüzeyleri düzensiz, yapışık, hızlı büyüyen kitleler kötü huylu olduklarını işaret eder.
Kistler kısırlık sebebi değildir. Fakat hormon düzensizliklerinden dolayı birlikte görülebilirler.
Yumurtalık Kisti Belirtileri, Tanısı
Genelde belirti vermezler, rutin kontrol esnasında fark edilirler. Belirti verenlerde ise en çok adet düzensizliği, karında şişkinlik, karın ağrısı, sindirim sistem bozuklukları ve idrar yolu şikayetleri görülmektedir.
Tanı için en değerli tetkik ultrasondur. En önemli husus kötü huylu kitlelerden ayrımı yapılmasıdır. Ultrasonda saf kist görünümünde olan ve 5-6 santimden küçük olan kitlelerin iyi huylu olma ihtimali çok yüksektir. Tanıda kitlenin durumuna göre MR, Bilgisayarlı Tomografi, kan tahlilleri de incelenebilir. Çok ihtiyaç halinde biyopsi de yapılabilmektedir.
Yumurtalık Kistlerinde Tedavi
Tedavi kistlerin türüne göre değişmektedir. Basit kistler için tedaviye gerek yoktur ve kendiliğinden geçer. Bu hastalarda kadın doğum hapları kistin küçülmesini kolaylaştırır. İltihabi kistlerde antibiyotikler kullanılmaktadır. Kötü huylu olduğu düşünülen kistler cerrahi ile çıkartılırlar.
Yumurtalık Kisti Çıkarılması Ameliyatı
0 yorum:
Yorum Gönder